در روش شناختی که یکی از رویکردهای موفق آموزش دبستان است، مدرسه با فراهم آوردن امکانات لازم و بهره گیری از مربیان آگاه، دانشآموز را محور یادگیری قرار داده است.
در این روش، دانشآموز باید بتواند خود از طریق اکتشاف، به دانش مورد نظر دست یابد و معلم تنها نقش هدایتکننده و تسهیل گر را دارد. در این رویکرد، مطالب آموزشی کمتر به روش مستقیم به یادگیرنده منتقل میشود و فعالیت های متنوعی برای دانشآموز تعریف می گردد (ترجیحاً فعالیتهای گروهی) که خود دانش آموز از طریق فرایند خود مدیریتی، خود تنظیمی، خود پایشی و خود ارزیابی به یادگیری معنادار و عمیق دست یابد.
بنابراین با این روش، دانشآموزان علاقه فراوانی برای حضور در مدرسه دارند و از فشارهای ناشی از تشویق و تنبیه و اضطراب امتحان و پرسش خبری نیست. همچنین ارزیابی به صورت مستمر و با توجه به استعدادها و علایق فردی هر دانش آموز انجام میشود. عملکرد افراد با یکدیگر مقایسه نمی گردد و به جای تأکید بر نتیجه پایانی، میزان پیشرفت هر دانشآموز مورد ارزیابی قرار میگیرد.
خصوصیت برجسته این روش، رشد همه جانبه متربی و تقویت مهارتهای مختلف شناختی، فراشناختی و انگیزشی است که او را برای زندگی واقعی و ایفای نقش اجتماعی در آینده آماده میکند.